Phố Dân – Dân Phố

Nguyễn Quân

Tranh phố cổ hoài cổ thẩm mỹ cao của Bùi Xuân Phái đã trở thành di sản. Tranh phố hoa thị hiếu tầm thường tràn ngập các khách sạn, nhà hàng, nhà sang… như giễu nhại xúc phạm hiện thực. Đô thị hóa trong Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đảo lộn đổi thay từng ngày cuộc sống và môi trường sống của triệu triệu người dân phố. Các nghệ sĩ thực sự luôn vật lộn trong cuộc truy tìm hiện thực phức tạp, bừa bộn, nhiều mâu thuẫn, đụng độ gay gắt tích tụ và bùng nổ nơi phố thị.

Nguyễn Ngọc Dân đã đeo đuổi chủ đề này quyết liệt nhiều năm. Đi và vẽ, sưu tầm và chọn lựa các vật có sẵn, đắn đo cân nhắc các phương tiện tạo hình/thị giác, họa sĩ phát hiện cho mình và cho đô thị những icon mới: Những cột điện, đường dây, biển báo và loa phóng thanh. Chúng đẹp hay xấu, trật tự hay hỗn độn, là đang xây dựng phát triển hay đã là rác thải? Chúng là những thứ ta mong muốn và căm ghét. Chúng mang lại tiện ích và bất hạnh. Chúng giải phóng hay nô dịch dân phố? Môi trường sống đầy trói buộc, cuộc mưu sinh như một mớ bòng bong khổng lồ không hòng tháo gỡ. Liệu ta có đủ sức điều khiển những khối vật chất vô cảm, vô tri giác mà ta làm ra hay ta sẽ bị những “âm binh” này sai khiến?

Vấn đề năng lượng, thông tin và tổ chức, chất lượng môi trường phố thị không còn trừu tượng như trong các thống kê và quy hoạch mà ta trực cảm được chúng qua, quanh và trên các tác phẩm. Tác giả dùng tổng hợp các phương tiện và thủ thuật của nghệ thuật đương đại. Quá trình dàn dựng không gian trưng bày- được ghi hình – đã là một performance. Những sắp đặt phì đại, ngoại cỡ cùng các phương tiện di chuyển tạo ra một không gian tương tác tích cực giữa nghệ thuật và công chúng. Những tranh sơn dầu phong cảnh vớt vát một vẻ trữ tình còn rơi rớt lại nơi Phố – Dân và những tranh dùng vật thể có sẵn – như các tĩnh vật châm biếm trần trụi… khiến ta dừng lại mà hỏi cái gì đây?

Dù tác giả nói to và rõ các chủ đề của mình nhưng lời giải/đáp lại được trao cho người xem – người tham gia vào triển lãm. Đó là một lực hấp dẫn của tính đương đại – contemporaneity. Thời gian thực diễn ra khi ta có mặt tại không gian cụ thể này và thời gian ước lệ, hồi tưởng được ghi lại trên tác phẩm không chồng khít lên nhau mà đan, trượt và giao thoa với nhau.

Phố (của) Dân chắc chắn mang lại nhiều cảm nhận, phát hiện và nghĩ ngợi cho mỗi người dân phố đương đại.
-------------

Họa sĩ Nguyễn Ngọc Dân
Sinh ngày 24/7/1972 tại Hải Phòng
Tốt nghiệp Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1996
Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam
Giải khuyến khích Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 2005-2010
Hội Mỹ thuật Việt Nam sưu tập bức “Loa trên Phố” năm 2011
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sưu tập bức “Đèn đỏ” năm 2011

Triển lãm cá nhân:
CHÂN DUNG – BIỂN
Tại 29 Hàng Bài, Hà Nội, Việt Nam. Năm 2003
Triển lãm – Sắp đặt cá nhân

VẮT QUA PHỐ
Tại L’espace 42 Tràng Tiền, Hà Nội, Việt Nam. Tháng 11 năm 2007
Triển lãm – Sắp đặt cá nhân

CẢM XÚC
Tại Leiden, Hà Lan. Tháng 7 năm 2008
Trình diễn cá nhân

PHÍA TRÊN THÀNH PHỐ
Tại de Burcht van Leiden, Hà Lan. Tháng 5 năm 2009

HƯƠNG SẮC
Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, Việt Nam. Tháng 12 năm 2011

Triển lãm nhóm

5 HỌA SĨ
Tại Viet Art Center, 42 Yết Kiêu, Hà Nội, Việt Nam. Tháng 9 năm 2011

HÔM NAY VÀ MÃI MÃI

Tại Trung tâm triển lãm và Mỹ thuật Hải Phòng. Tháng 11 năm 2012
-------------